Şerefnameya Menzûm - Dîwan 10

Sewra Azadî - Dîwan 2 [Kurdî, İstanbul, 2002]

Kî me Ez - Dîwan 3 [Kurdî, İstanbul, 2003]

Ronak - Dîwan 4 [Kurdî, İstanbul, 2003]

Zend-Avista - Dîwan 5 [Kurdî, İstanbul, ]

Şefaq - Dîwan 6 [Kurdî, İstanbul, ]

Hêvî - Dîwan 7 [Kurdî, İstanbul, 2003]

Aşitî - Dîwan 8 [Kurdî, İstanbul, 2003]

Salar û Mîdya - Dîwan 9 [Kurdî, İstanbul, 2003]

Şerefnameya Menzûm - Dîwan 10 [Kurdî, İstanbul, 2003]

Agir û Pirûsk - Dîwan 1 [Kurdî, İstanbul, 2003]

"Şi'ra kurmanciya bakur ku bi şi'ra Cizîrî li asoyê edebiyata me geş bûbû, bi şi'ra Xanî kete xizmeta îdeolojiya milî. Di pey Xanî de hebûneke xurt nîşan neda, di nav mirin û jiyanê de ma. Cegerxwîn bi giyaneke nû jiyanê dayê, şi'rê ji dîwan î dîwanxana derxist, bire meydan û kolanan.

"Cegerxwîn rûpela dîdaktîzmê li şi'ra kurmancî zêde kir. Dîdaktîzma Cegerxwîn di hindava guhartina rewşa siyasî û komelayetî de ye: Hişyarkir e, ronîkir e, têkoşer e. Heta şoreşa Kurdistanê serkeve wê şi'ra Cegerxwîn ji aktueliya xwe, ji jîndariya xwe tu tiştekî winda neke, wê her van erkên xwe bi cih bîne û bi wî awayî jî Cegerxwîn dê bijî."

Rojen Barnas

NAVEROK

Gotinek pêdivî / Dilawerê Zengî / 7

Xondekaranê Kurd / 13
Şahanê Deynûr/ 16
Şahanê Lorê Mezin / 19
Şahanê Lorê Biçûk / 22
Padîşahanê Eyûbî / 25
Şahanê Erdelan / 27
Beganê Hekarê / 33
Beganê Behdînan / 35
Begatiê Botan / 37
Beganê Gurgîl / 41
Melekanê Hesenkêf / 43
Beganê Cemişgizk / 45
Beganê Mecenekurd / 46
Beganê Pertek / 48
Beganê Seqman / 49
Beganê Mirdas / 50
Beganê Egîl / 51
Beganê Palo / 53
Beganê Cermûk / 55
Beganê Sason /57
Beganê Hîzan / 59
Beganê Muksê / 61
Beganê Esyaperd / 62
Beganê Kilîs / 63
Beganê Şêrwan / 65
Beganê Şebistan / 67
Beganê Eyrûn / 68
Beganê Dêrzîn / 69
Beganê Kurdikan / 70
Beganê I'taq / 71
Beganê Tercîl / 72
Beganê Siweydî / 74
Beganê Silêmanî û Qulp û Batman / 76
Beganê Suhran / 79
Beganê Baban / 81
Beganê Mukrî / 83
Beganê Biradost / 84
Beganê Mehmûdî / 86
Beganê Dumbilî / 88
Beganê Kelher û Pilingan / 90
Beganê Kelher û Derteng / 91
Beganê Mahîdeşi / 92
Beganê Bane / 93
Beganê Pazokî / 95
Beganê Bedlîs / 97

FERHENGA KESAN / 101

Gotinek Pêdivî

Şerefxanê Bedlîsî di sala 1543an de hatiye riwê gerdûn. Ew bi xwe ji hoz û êla Rozekî an Rozkiya navdar e, ya ku mîr û serokên wê li dora çend babilîskan xondekarî li mîrnişîniya Bedlîsê kirine.

Şerefxan, li ber destê zanyarên wê demê û bi zarokên şah Tehmaseb re, di seraya wan ya taybetî de, li dora çar salan 1551-1555 hînî û fêrî zanîn û zanyariya olî, kokên terazû, ziman û toreyê bûye.

Temenê wî negihabû diwazde salan, şahê Sefewî navnîşana mîretî dayê û paşiyê bû serokê hoza xwe. Mîrekî zîrek, dadmend û hişmend bû, xwedî pend û şîretgotin bû.

Di dawiya heftêyî ji babilîska şazdehan de qonaxeke nû di jiyana Şerefxan de, dest pê kir; ew qonax diyar bû, bi wê nêzîkbûna di navbera wî û Şahanên Osmanî de, yên ku hirmeteke bilind bi şan û kamîranî danê.

Şerefxanê gewre, nivîs, pênûs û pirtûk neda bi karbidestî, text û şewketan ji ber vê; xondekarî sparte destê lawê xwe Ebî El-Me'alî Şemsedîn û berê xwe da nivîsandina Şerejnameya gewre û bêhempa.

Li dora heft salan pirtûk, çavkanî li jêderên ku li ser kurd û rojhilatê bi zimanê farisî, erebî û tirkî nivîsîne geriya û kom kir. Dema dest bi nivîsandinê kir, temenê wî li dora 53 salan
bû. Sêzde salan nivîsandina vê dîrokê, pê re dirêj kir.

Şerefxanê Bedlîsî, Şerejnameya xwe bi hestekî neteweyî bilind nivîsandiye û xwestiye bi cîhanê bide naskirin ku miletek heye navê wî kurd e û welatê wî Kurdistan e, xwedî dîrok û mêjûyeke tijî bûyer, raperîn û lehengî ye. Dîrokeke bê radestî û serçiemandin e. Kole û reswayetî ji biyaniyan re nekirine. Lê belê mîrekên kurdan, xwe bi xwe jî li hev nekirine û rojekê ji rojan, yekîtî di navbera hev de ava nekirine.

Şerefname ew e pirtûka herî girîng, çavkanî û jêdera pêwist ji hemû mêjûzanên rojhilat û ji dîrokzanên Ewropayî re û bûye mijara nama û lêkolînên zanistî di pireya navendiyên rojhilatnasiyê de...

Dilawerê Zengî

weşanên avesta: 158
Berhem 10
Şerefnameya Menzûm
Cegerxwîn

Edîtor: Abdullah Keskin
Berg: Genco Demirer
Rastkirin: Osman Mehmed
Tîprêzî: Songül Duraker
Mîzanpaj: Avesta

Çapa Yekem: 1997, Bêrûd
Çapa Duwem: 2003, Stenbol
Çap: Berdan Matbacılık

Veguheztina ji Tîpên Erebî: Dîlawerê Zengî

© Avesta-Keyo Cegerxwîn, 2002

Ji xeynê danasînê bêyî destûra weşanxanê bi tu awayî nayê kopîkirin

Reza berhemên Cegerxwîn
Bi alîkariya Enstîtuya Kurdî ya Parise tê çapkirin

AVESTA BASIN YAYIN
REKLAM TANITIM MÜZIK DAGITIM LTD. ŞTI.
Evliya Celebi Mah.
Aybasti Sok. No: 48/4
BEYOGLU / ISTANBUL
Tel-Faks: (0212)251 44 80

Ekinciler Caddesi
Nurlan Apt. Giriş Katı No: 2
OFIS / DİYARBAKIR
Tel-Faks: (0412)222 64 91

ISBN: 975-8637-61-4

CEGERXWÎN: Şaîrê kurd î herî navdar ê sedsala bîstan e. Di sala 1903an de li gundê Hesarê yê li ser Kercoşê hatiye dinyayê. Navê wî yê esil Şêxmûs e. Di dema Şerê Cîhanê yê Duwem de mecbûr dimîne diçe Amûdê. Li derdora Diyarbekir di medresê de dixwîne, îcaza xwe werdigre dibê seyda. Demekê melatiyê dike. Di xortaniya xwe de dest bi nivîsandinê kiriye. Berhemên wî yên pêşî di Hawarê de derketin. Gelek şi‘rên wî berî çap bibin, di nav xelkê de belav bûn, bûne stran, tesîreke mezin li civaka kurd kir. Di 1979an de li Swêdê bi cî bû. 22yê Cotmeha 1984an wefat kir. Gora wî di hewşa mala wî ya li Qamişlo de ye.

Heta niha di çend cureyan de dor bîst kitêbên wî çap bûne. Bi qasî wan jî ê neçapbûyî hene. Avesta bi munasebeta sedsaliya Cegerxwîn, hemû şi‘rên wî çap dike. Berhemên menzûm wê di deh cîldan de bên komkirin.
- Agir û Pirûsk
- Sewra Azadî
- Kî me Ez
- Ronak
- Zend-Avista
- Şefaq
- Hêvî
- Aşitî
- Salar û Mîdya
- Şerefnama Menzûm
Piştî wêşana dîwanan şi‘rên wî yên bijarte wê bi navê “Gulfiroş” bêne çapkirin. Di çapa nû de ji xeynî îmlayê guhertinek cidî di zimên de nebûye. Kêm cî di nava xwe de hatine standardîzekirin. Di wêşana berheman de me çapa wan î yekem esas girtiye, lê bi hemû çapê din re jî muqayese kiriye.