VersionsTirêj, hejmar 1 [Kurdî, İzmir, 1979]
Tirêj, hejmar 2 [Kurdî, İzmir, 1980]
Tirêj, hejmar 3 [Kurdî, İzmir, 1980]
Tirêj, hejmar 4 [Kurdî, Stockholm, 1981]
Tirêj, hejmar 2
Çande
Ş. Bışar
Bı kurtayi em dıkarın bêjm ko hemi tıştên bo domandιna jinê tên afırandιnê çande ye. Jı bo domandιna jinê, mirovιn, gere dıviyahiyên xwe i biyolojik û cıvaki pêk binin. Ev dıvıyahıyên hanê xwarιn, lixwekirιn, bıcibûn, malxwedikirin û her weki dιnê ne. Jı ber ko her tışt di xwezayê de amade nine, mirovin di kevin nav xebateki ajobêna. Di pêvajoya vê xebatê de gelek tışta di guhırinιn û gelek tışta lı xwezayê zêde dıkιn. Ev guhırandιn û lêzêdekirιn ne tenê di warê darengi (maddi) da, di warê ramanweri (entellektüel) da ji dibe. Çêkirιna heskê, avakırına xanιya, navginên hılberini (aletên istihsale) çewa perçeki jı çandeyê bιn; din, bir û bawerιyên me i derheq dιnyayê da û pîşe ji wısa perçeki jı çandeyê ne.
Çande du cur e. Çandeya darengi û çandeya gıyani (manewi). Çandeya darengi, navginên hılberini, hêçandιnιyên hılberini û tevahıya malhebûnên darengi ye. Çandeya gıyani; hılberıya xebata ramanwen ye. İlim, pişe, din, raman û pêjnên me dıkevın nava çandeya gıyani.
...
Têxistini
- Raberi / 3
- Çande - Ş. Bışar / 5
- Xwendιna bı zmanê kurdi - Serxas Arda / 8
- Zιwanê qιse kerdışi û nuştışi - Pankısar Zerteng / 10
- Helbest
Bı avê bı nan - R. Barnas / 13
Bibık diresin - R. Barnas / 15
Nızanım kengê - R. Barnas / 17
- De were bınıvısine (serbûri) - Flit Totani / 19
- Helbest
«Etnik» - Malmisanıj / 27
Kitabe ramıtey - Malmisanıj / 29
- Engiştê Kejê (çirok) - M. Bırindar / 32
- Helbest
Serpêhatiya bûrjûwaziyê pıçûk - M. Ronga / 37
Carin - M. Ronga / 39
- Diz (çirok) - M. Eli / 41
- Jı Berken Bereh
Mina guleki eveli
Ger bıbuhure jina me (helbest) / 50
Jı ba me rê dıçe xweşitiyê (helbest) / 52
- Çend bermayên mitolojik - Mıhemed Qasim / 53
- Jı O. Dara:
İro disa (helbest) / 56
Ev leşkerê rom (helbest) / 56
Wer (helbest) / 56
- Ê ma wo (helbest) - Farûq / 57
- Bimûsnê (helbest) - Mehmed / 57
- Zargotın
Dilok (zeri) / 58
Dilok (çıng û çıng) / 59
Xal û warza (Estanek) - arêkerdox: Farûq / 60
Çibenokê zazaki - arêkerdox: Dewij / 63
- Eskerê Boyik an baqek jı kulilkên çiyayên bakûr - K. Şengal / 65
- Ferhengok / 67
RABERİ
Xwendevanên Berêz,
Bı vê hejmara duyem disa em bı we re ne. Hejmara yekem bı şıhıbineki dijwar û bı kefxweşi jı aliyê we ve hat pêrgin kirm, di demeki gelek kurt de di nav gelê me de belav bû.
Bê şık me bersivên hιn pırsan da û ragıhand. Ku hoyên (şertên) siyasi, abori û h.w.d rê bıdιn, em ê vê peyitandιnê (isbatê) bımeşinιn.
Me çı bersiv anin:
1 Her weki di nav bajarvanıyen pıçûk de- jı têr nezanıya zman dıhat axaftιn, Kürdi bı tenê ne zιmanê axaftιna rojane, ya mala û qehwa ne. Lê, tevi van zmanê nιvisanê, yê çande û pişeyi ye ji.
2 Bı Kurdi nıvisandın ne kareki gelek dijwar e; bı xwe lê daninê, ser êşan û cadandιnê gelek hêsa ye.
3 Bo afırandιna hılberinên çande û pişeyi, Kurdi ne zmaneki teng e, bı eksa vê ditιnê têrkır, fereh û balûpal e.
Peyıtandιna (isbata) van bersivan ev e ku; tu nıviskarek me jı tu filolojıyek Kurdi ne destûryar e. Gışt ji bı alikanya transformasyona zmânzaniyâ xwe i der zmanek dιnê û bı lê cadandιna makezιmanê xwe vi kari pêk tinιn. Bê şık wê sıberoj qadroyên pênûsgir yên xurtir derkevιn, bı pêşketιn wê qadroya nıha lı rê bihêlιn. Ev ji dermijara pêşveçûna çande û pişeya Kurdi de wê bıbe fereca xêrê.
Lı ser me, lı ser zmanê me, lı ser şêla me; lı malan, lı qehwan, lı ser lιngan axaftιn û raberızin (mιnaqaşa) bûn, hatιn kırın. Tirêj bû mıjara axaftιn û raberızinê. Ev Kêfxweşiyek mezm e jı bo me. Dıgel axaftιnên bı pesındari yên bı lomekari ji hatιn kırın. Bê şık ev ji tıştek gelek xweş e. Lê xweşiya mezιn ew e ku; rexne bı nıvisani bên kırın û jı Tirêjê re bên ragıhandιn. Ev rexne; çı erini (musbet), çı neyini (menfi) dıbιn bla bibin, dile wi zane. A gıring, bı nıvisani ragıhandιn e. Em vê hêvιyê jı we dıkιn. Lewra her bêje û hevokên rexnêyên bı nıvisani, wê bıbe kevırê avahıya ava bûyına çande û pişeya gelê me, ya Kurdi. Avahıya çande û pişeya Kurdi ya nû; bı kevırên van rexneyên nıvisani wê ava be. Bı vana wê hιndava xwe sererast ke.
Der vê mıjare de; jı kerema xwe re, me bê hêvi me hêlιn.
Bı selav û gıramên me.
Tirej
Wendoxê erjayey,
Ma û şıma na ûmara dıyιnı di hewna piyayim. Şıma umara vereni bı dijwarey û bı şayi pêrgin kerdi, demewo gellek kιlm di, gelê ma mıyan dır vıla biy.
Bê şık ma bersivê (cewabê) tay persan dayim û resnayim. Sew şertê mayê siyasi, abori (ekonomik) û a.b. verdê, ma ni hina weş ispat kenim.
Ma çı bersivi ardim:
1 Heze ki burjuvaziye werdi mıyan dir-semedê ziwan weş nê zanayişi ra-vajêno, Kırdki Ziwanê qissey kerdişê keyan û qehwan nı yo. La nıyan reydi ziwanê nuştışi, ziwanê çande û pişeyi yo zi.
2 Kırdki nuştış, kareki gellek dijwar nıyo, eleqedar bıyayiş û sero vιndertış gellek asan o.
3 Qandê vıraştışe hılberiyanê çande û pişeyi, Kırdki xwı ra ziwano teng nıyo, zıwanêk herr û hera o.
îspatê niy bersivan no yo ki; niwiskaranê ma ra çewwek yow filolojiye Kırdki ra destûryar nıyo .Heme zi sayede transformasyona ziwanzanayişbê yewna ziwani û ziwane mara y xwi sero xebetiyayişi, ma ni kari anim ca. Bê guman meştı qadroyê nuştoxê hina xurti vejiyênê. Qadroyê newey ku- nikayêna xwi ra pey verdê.
No bare y over şiyayişê çande û pişeyê (sm'et) Kırdki di ku ver bı xeyr bo.
Ma sero, ziwandê ma sero; keyan dır qehwan dır, lıngan sero-pay ra qissey û mιnaqeşey biy. Tirêjı, biy bare y qissey kerdışi û mιnaqeşa. Na, ma ri zerweşeya gırd a. Wesif dayişi hetı vatey lomekarey zi vajıyay. Bê şık no zi çiydo gellek weş o. La weşşeya xişni na ya ki; rexney, bı nuştış bıbe û Tirê ji ri bı erşawê. No rexne, bıyaye beno nebıyaye beno o zano, gıringi a ya ki bı nuştış bı erşawê, ma resê. Ma, şıma ra na hêvi kenim. Çımka heryew qissa û cumla rexneyanê nuştan bena siyab awaneya awah biyayişe çande û pişeyê gelê ma, ey Kırdki. Awaneya çande û pişeya Kırdki ya newa bı siyanê niy rexneyanê nuştan awan bena. Bı niyan ku dormare y xwı sererast bıko.
No bare dır; keremde xwı ra, ma bê hêvi me verdine.
Bı sılam û gırami.
Tirej
Tirêj
Enver Yüzen,
Ahmet Bozgil,
Ş. Bιşar
Serxas Arda,
Pankιsar Zerteng,
Rojen Barnas,
Flit Totani,
Malmisanιj
M. Bιrindar
M. Eli,
Mem Ronga,
Berken Bereh
Mιhemed Qasιm
O. Dara
Farûq
Mehmed
M. Dewιj
K. Şengal
Tirêj
Tirêj, kovara çande û pişeyi
Hejmar 2
Sal 1980
Sahibi: Enver Yüzen
Mesul müdür: Ahmet Bozgil
İdare merkezî:
850 Sok. n°51 / A 3. Beyler
Kemeraltι - İzmir
Dizgi: Evren Matbaasι
Baskι: Ze Basιmevi
Basıldığı tarih: 25.3.1980
Revues
