Türkiye İnsan Hakları Raporu 2004

Türkiye İnsan Hakları Raporu 1999 [Türkçe, Ankara, 2002]

Türkiye İnsan Hakları Raporu 2000 [Türkçe, Ankara, 2003]

Türkiye İnsan Hakları Raporu 2001 [Türkçe, Ankara, 2002]

Türkiye İnsan Hakları Raporu 2002 [Türkçe, Ankara, 2003]

Türkiye İnsan Hakları Raporu 2003 [Türkçe, Ankara, 2004]

Türkiye İnsan Hakları Raporu 2004 [Türkçe, Ankara, 2005]

Türkiye İnsan Hakları Raporu 2005 [Türkçe, Ankara, 2006]

Türkiye İnsan Hakları Raporu 2006 [Türkçe, Ankara, 2007]

Türkiye İnsan Hakları Raporu 2007 [Türkçe, Ankara, 2008]

Türkiye İnsan Hakları Raporu 2008 [Türkçe, Ankara, 2009]

Türkiye İnsan Hakları Raporu 2004

HPG’nin (Halk Savunma Kuvvetleri), 1 Eylül 1998 tarihinde ilan edilen “tek taraflı ateşkesi” 1 Haziran günü sona erdirme kararı, Abdullah Öcalan’ın AİHM Büyük Daire’de görülen davası ve cezaevi koşulları, DEP milletvekillerinin Ankara DGM tarafından bir kez daha aynı cezaya mahkum edilmesi eksenli tartışmalar nedeniyle “Kürt Sorunu”, 2004 yılında da gündemin üst sıralarında tartışılan konulardan biri oldu.

Almanya’da yayınlanan Özgür Politika gazetesinin internet sitesinde 13 Mayıs günü yayınlanan haberde, HPG’nin “Ateşkes ilkesine tek taraflı riayet etmekteyiz. Ancak bu durumun daha fazla böyle gitmeyeceği açıktır” açıklaması yer aldı. Bunun ardından HPG, 29 Mayıs günü de ateşkesin sona erdiğini duyurdu...

İ Ç İ N D E K İ L E R

ÖNSÖZ / 1

K Ü R T S O R U N U / 5
DEP Milletvekillerinin Yeniden Yargılanması / 5
Topluma Kazandırma Yasası / 12
Canlı Kalkanlar / 18
1- KÜRT SORUNU VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ / 20
Kürtçe’nin Kamusal Alanda Kullanımına Yönelik Engellemeler / 20
Kürtçe’nin Öğretilmesi / 22
Farklı Dil ve Lehçelerde Yayın / 24
Kürtçe Adların Kullanımı / 26
2- OHAL’İN ARDINDAN BÖLGEDE İNSAN HAKLARI / 29
Toplu Mezarlar / 33
Kimyasal Silah İddiası / 36
Muğlalı Olayı / 37
Ölümlü Olaylar / 38
Koruculuk Uygulamaları / 45
Abdullah Öcalan / 49
3- ZORUNLU GÖÇ / 56
Kِy Boşaltma İddiası / 60
Diğer Baskı ve Olaylar / 61
AİHM Kararları / 63
Sığınma Hakkı ve Mültecilerin Durumu / 65
Ölümle Sonuçlanan Olaylar / 66

Y A Ş A M H A K K I / 69
Ölüm Cezası / 69
1- YARGISIZ İNFAZ, DUR İHTARI, RASGELE ATEŞ AÇMA OLAYLARI / 72
Yargısız İnfaz Davaları / 85
2- FAİLİ MEÇHUL CİNAYETLER / 88
Abdülkadir Aygan’ın İtirafları / 92
Susurluk / 101
3- KARA MAYINLARI / 108
4- SİLAHLI ÇATIŞMALAR / 112
5- YASADIŞI ÖRGÜT SALDIRILARI / 124
Siyasi Davalar / 133
6- SİVİL ÇATIŞMALAR / 138

K İ Ş İ G Ü V E N L İ Ğ İ H A K K I / 143
Yasal ve İdari Düzenlemeler / 145
1- KAYIPLAR / 158
2- GÖZALTINDA ÖLÜM OLAYLARI / 162
Gِzaltında Ölüm Davaları / 163
3- İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE OLAYLARI / 169
İşkence Davaları / 200

C E Z A E V L E R İ V E İ N S A N H A K L A R I / 217
Yasal ve İdari Düzenlemeler / 217
1- ÖLÜM ORUCU VE F TİPİ CEZAEVLERİ / 221
F Tipi Cezaevi Protestoları ve Ölüm Orucu Destekçileri / 222
Affedilmeyen, Yeniden Tutuklanan Hükümlüler / 223
2- CEZAEVLERİNDE ÖLÜMLER VE OLAYLAR / 230
Cezaevlerinde Olaylar / 233
3- CEZAEVLERİNDE BASKILAR / 235
Tedavisi Engellenen Mahkumlar / 243
Tutuklu Yakınlarına Baskılar / 245
4- CEZAEVİ DAVALARI / 247

D Ü Ş Ü N C E V E İ FA D E Ö Z G Ü R L Ü Ğ Ü / 253
Yasal ve İdari Düzenlemeler / 253
1- İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ / 257
Davalar ve Soruşturmalar / 257
Yargılanan Gazeteciler 265
AİHM Kararları / 298
Yasaklanan Kitaplar ve Davalar / 300
Kültür-Sanat Etkinliklerine Yönelik Engellemeler / 304
2- İLETİŞİM ÖZGÜRLÜĞÜ / 305
Yayın Kuruluşlarına ve Gazetecilere Yönelik Baskılar / 307
Diğer Olay ve Baskılar / 311
Toplatılan Yayınlar / 317
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) Uygulamaları / 317

T O P L A N T I V E G Ö S T E R İ Ö Z G Ü R L Ü Ğ Ü / 321
8 Mart Dünya Kadınlar Günü 322
Newroz Kutlamaları / 322
1 Mayıs İşçi Bayramı Kutlamaları / 323
Dünya Barış Günü / 324
İşçi ve Memur Eylemleri / 325
NATO Karşıtı Gösteriler / 334

Ö R G Ü T L E N M E Ö Z G Ü R L Ü Ğ Ü / 343
Yasal ve İdari Düzenlemeler / 343
1- İNSAN HAKLARI SAVUNUCULARINA BASKILAR / 345
2- 28 MART YEREL SEÇİMLERİ / 349
3- SİYASİ PARTİLER / 356
4- MESLEK ÖRGÜTLERİ VE SENDİKALAR / 363
5- SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİ VE SİVİL İNİSİYATİFLER / 365

E K L E R / 371
Ek 1- 9. Uyum Paketi (5218 sayılı yasa) / 371
Ek 2- 5187 Sayılı Basın Yasası / 374
Ek 3- 5253 Sayılı Dernekler Yasası / 378
Ek 4- Türk Vatandaşlarının Günlük Yaşamlarında Geleneksel Olarak Kullandıkları Farklı Dil ve
Lehçelerde Yapılacak Radyo ve Televizyon Yayınları Hakkında Yönetmelik / 384
Ek 5- 5233 Sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Yasa  / 386

Kürt Sorunu

HPG’nin (Halk Savunma Kuvvetleri), 1 Eylül 1998 tarihinde ilan edilen “tek taraflı ateşkesi” 1 Haziran günü sona erdirme kararı, Abdullah Öcalan’ın AİHM Büyük Daire’de görülen davası ve cezaevi koşulları, DEP milletvekillerinin Ankara DGM tarafından bir kez daha aynı cezaya mahkum edilmesi eksenli tartışmalar nedeniyle “Kürt Sorunu”, 2004 yılında da gündemin üst sıralarında tartışılan konulardan biri oldu. Almanya’da yayınlanan Özgür Politika gazetesinin internet sitesinde 13 Mayıs günü yayınlanan haberde, HPG’nin “Ateşkes ilkesine tek taraflı riayet etmekteyiz. Ancak bu durumun daha fazla böyle gitmeyeceği açıktır” açıklaması yer aldı. Bunun ardından HPG, 29 Mayıs günü de ateşkesin sona erdiğini duyurdu. HPG’nin açıklamasında şöyle denildi:

“Tek amacımız, Önderliğimizin (Abdullah Öcalan) büyük bir özveri ve çabayla geliştirmeye çalıştığı barış ve demokrasi ortamının yaratılarak Kürt sorununa yönelik çözüm adımlarının atılmasıdır. Ancak bunun yerine barış ve demokrasinin mimarı olan Başkan Apo’nun ağır zindan koşullarında tecridini, Kürt halkının baskı ile sindirilmesini, meşru savunma güçlerimize yönelik imha operasyonlarını yaşamaktayız. Bu politikaların herhangi bir şekilde kabulü ya da buna ses çıkarmama, özgürlük onurumuzun yitirilmesi anlamına gelecektir. Türk devletinin yetkili kurumları, bu uygulamalardan vazgeçinceye ve demokratik çözüme ilişkin somut adımlar atıncaya kadar HPG olarak bize karşı başlatılan bu savaşa daha kapsamlı bir şekilde meşru savunma temelinde karşılık verme hakkımızı kullanacağımızı, tüm kamuoyuna ilan ediyoruz. Önderliğimizin çağrısı üzerine 1 Eylül 1998 tarihinde resmen başlattığımız ve 2 Ağustos 1999 tarihinde gerilla güçlerimizi Türkiye sınırları dışına çekerek kapsamını genişlettiğimiz tek taraflı ateşkes taahhüdümüz, Türk devletinin son süreçte sergilediği siyasi ve askeri yaklaşımlardan kaynaklı olarak ortadan kalkmıştır. 1 Hazirandan itibaren bu taahhüdümüz geçerliliğini yitirmiş olacaktır.”...

TİHV
Türkiye İnsan Hakları Vakfı
2004
T Ü R K İ Y E
İNSAN HAKLARI RAPORU

Türkiye İnsan Hakları Vakfı Yayınları (40)

Yayına Hazırlayan: Dokümantasyon Merkezi

Ankara, 2005

BULUŞ Tasarım ve Matbaacılık Hizmetleri, Ankara
Tel : (0.312) 222 44 06
Faks : (0.312) 222 44 07

ISBN : 975-7217-49-2

Türkiye İnsan Hakları Vakfı, Türk Medeni Yasasına göre kurulmuş, hükümet dışı ve bağımsız bir kuruluştur.
Statüsü 30 Aralık 1990 tarihli ve 20741 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.


Türkiye İnsan Hakları Vakfı
Sokak No: 16 / 7 06440 Kızılay ANKARA
Tel : 312 417 71 80 - 425 07 55 • Faks : 312 425 45 52
E-mail : tihv@tr.net
web : www.tihv.org.tr

TİHV İSTANBUL TEMSİLCİLİĞİ
Hocazade Sokak No: 8 Sıraselviler Cad.
Beyoğlu-İSTANBUL
Tel : 212 249 30 92 • Faks : 212 251 71 29
E-mail: ihvist@turk.net
TİHV İZMİR TEMSİLCİLİĞİ
Mimar Sinan Cad. 1432. Sokak Eser Apt. No : 5 / 10
35230 Alsancak / İZMİR
Tel - Faks : 232 463 46 46 - 463 91 47
E-mail : tihvizm@turk.net
TİHV ADANA TEMSİLCİLİĞİ
Reşatbey Mah. Cumhuriyet Cad. Kasımoğlu Apt. No: 51 / 3 ADANA
Tel : 322 458 85 66 • Faks : 322 457 65 99
E-mail : tihv-adana@superonline.com
TİHV DİYARBAKIR TEMSİLCİLİĞİ
Mimar Sinan Cad. Binevş Apt. A Blok Daire: 2 DİYARBAKIR
Tel : 412 228 26 61 • Faks : 412 228 24 76
E-mail : tihvdbakir@ttnet.net