Türkiye İnsan Hakları Raporu 2002

Türkiye İnsan Hakları Raporu 1999 [Türkçe, Ankara, 2002]

Türkiye İnsan Hakları Raporu 2000 [Türkçe, Ankara, 2003]

Türkiye İnsan Hakları Raporu 2001 [Türkçe, Ankara, 2002]

Türkiye İnsan Hakları Raporu 2002 [Türkçe, Ankara, 2003]

Türkiye İnsan Hakları Raporu 2003 [Türkçe, Ankara, 2004]

Türkiye İnsan Hakları Raporu 2004 [Türkçe, Ankara, 2005]

Türkiye İnsan Hakları Raporu 2005 [Türkçe, Ankara, 2006]

Türkiye İnsan Hakları Raporu 2006 [Türkçe, Ankara, 2007]

Türkiye İnsan Hakları Raporu 2007 [Türkçe, Ankara, 2008]

Türkiye İnsan Hakları Raporu 2008 [Türkçe, Ankara, 2009]

Türkiye İnsan Hakları Raporu 2002

Türkiye 2002 yılının ikinci yarısından itibaren de bir erken genel seçim iklimi yaşadı. 3 Kasım günü yapılan seçimin sonucunda son yirmi yılda politik yaşamımızda ِnemli bir yeri olan siyasi partiler; MHP, ANAP, DYP, DSP yüzde 10 barajının altında kalarak Meclis’e giremediler. FP’nin kapatılmasının ardından Recep Tayyip Erdoğan’ın genel başkanlığında kurulan Adalet ve Kalkınma Partisi, (AKP) oyların yüzde 34.29’unu alarak 363 milletvekili ile TBMM’de temsil edilmeye hak kazandı. Böylece AKP uzun süren koalisyon hükümetleri dönemine son vererek, anayasayı tek başına değiştirebilecek parlamento çoğunluğuna da ulaşmış oldu.

Siyasi kısıt altında bulunan parti başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yerine Kayseri Milletvekili Abdullah Gül’ün Başbakanlığında 58. Hükümet kuruldu. Yeni hükümet demokrasi, insan hakları ve insani değerlere vurgu yapan bir program hazırladı. AKP bu dönemde sürekli AB değerleriyle bir sorunları olmadığı ve Türkiye’yi AB üyesi yapmak için her türlü çabanın içinde olunacağı mesajlarını verdi. Fiili olarak başbakan olamayan Erdoğan, bu dönemde AKP Genel Başkanı sıfatı ile ABD ve AB üyesi ülkelerle çok yoğun bir görüşme trafiği yaşadı. Erdoğan bu platformlarda Türkiye’nin demokratikleşmesi için gerekli her adımın atılacağı sözlerini vermekten de geri almadı...

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ / 1
KÜRT SORUNU VE OLAĞANÜSTÜ HAL UYGULAMALARI / 9
1-KÜRT SORUNU VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ / 12
2-OLAĞANÜSTÜ HAL UYGULAMASI / 31

YAŞAM HAKKI / 45
1-ÖLÜM CEZASI / 45
2-YARGISIZ İNFAZ, DUR İHTARI, RASGELE ATEŞ AÇMA OLAYLARI / 56
3-FAİLİ MEÇHUL CİNAYETLER / 65
4-KARA MAYINLARI / 68
5-YASADIŞI ÖRGÜT SALDIRILARI / 72
6-SİVİL ÇATIŞMALAR / 79
7-AİHM KARARLARI / 89

ZORUNLU GÖÇ / 91
1-İLTİCA HAKKI VE MÜLTECİLERİN DURUMU / 103

KİŞİ GÜVENLİĞİ HAKKI / 109
1- YASAL DEĞİŞİKLİKLER / 109
2- KAYIPLAR / 122
3- GÖZALTINDA ÖLÜM OLAYLARI / 124
4- İŞKENCE OLAYLARI / 130

CEZAEVLERİ VE İNSAN HAKLARI / 175
1- CEZAEVLERİNDE ÖLÜMLER / 177
2- CEZAEVLERİNDE BASKILAR / 179
3- F TİPİ CEZAEVLERİ VE ÖLÜM ORUÇLARI / 187

DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ / 207
1- İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ / 211
2- İLETİŞİM ÖZGÜRLÜĞÜ / 257

TOPLANTI VE GÖSTERİ ÖZGÜRLÜĞÜ / 281

ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜ / 297
1-SİYASİ PARTİLER / 299
2-3 KASIM MİLLETVEKİLİ SEÇİMLERİ / 308
3-SENDİKALAR / 312
4-DERNEK, VAKIF VE SİVİL İNİSİYATİFLER / 315

İNSAN HAKLARI SAVUNUCULARINA BASKILAR / 319

EKLER / 325
Ek 1- 1. Uyum Paketi (4744 sayılı yasa) / 325
Ek 2- 2. Uyum Paketi (4748 sayılı yasa) / 326
Ek 3- 3. Uyum Paketi (4771 sayılı yasa) / 328
Ek 4- 4. Uyum Paketi (4778 sayılı yasa) / 333
Ek 5- 5. Uyum Paketi (4793 sayılı yasa) / 336
Ek 6- Anayasa Değişikliği (4777 sayılı yasa) / 336
Ek 7- 430 sayılı KHK Hakkında Genelge / 337
Ek 8- Anayasa Mahkemesi’nin FP’nin Kapatılmasına İlişkin Gerekçeli Kararı / 337
Ek 9- Türk Vatandaşlarının Günlük Yaşamlarında Geleneksel Olarak Kullandıkları Farklı Dil ve Lehçelerin Öğrenilmesi Hakkında Yönetmelik / 340
Ek 10- Radyo ve Televizyon Yayınlarının Dili Hakkında Yönetmelik / 342
Ek 11- Radyo ve Televizyon Yayınlarının Dili Hakkında Yönnetmeliğin İptaline İlişkin Dava Dilekçesi / 343

TİHV ÖZEL RAPORLARI / 349
EK-A - ÖLÜM CEZASI: TAAMMÜDEN RESMİ CİNAYET / 351
EK-B - AVRUPA BİRLİĞİ UYUM YASALARININ TÜRK HUKUK SİSTEMİNDEKİ ANLAMI VE DEĞERİ  / 361
EK-C - SUSURLUK DAVASI / 368

Ülkemizde yaşanan insan hakları ihlalleri, bu yıl da çeşitli yönleriyle araştırılarak Dokümantasyon Merkezimiz tarafından derlenmiştir. Geçen yıl yapılan çalışmaya benzer bir biçim ve içerikle yapılan derleme, sorun alanlarının tamamına yakınını ve bazı ayrıntıları da kapsamaktadır. Önsözde, Türkiye hakkında yapacağım genel değerlendirmeye ek olarak, geçen yıl olduğu gibi, uluslararası gelişmeler ve insan hakları ihlalleri de ِzetle ele alınacaktır.

GENEL ORTAM
Avrupa Parlamentosu’nun 27 Şubat günü Ermeni soykırımı ile ilgili ifadeleri de içeren Kafkasya Raporu’nun ardından 31 Mart günü de Türkiye’deki demokratikleşme süreci ve hakkında kapatma davası bulunan HADEP’in durumunu değerlendiren kararları onaylaması, Ankara’da rahatsızlık yarattı. Kararlarla ilgili olarak yayınlanan TBMM bildirisinde, “Saygın olarak bilinen bir parlamentonun tarihi gerçekleri inkâr ederek asılsız Ermeni iddialarını benimsemesi, Türk tarihini, devletini ve milletini yaralayıcı hükümleri kabul etmesi bu kararı alanları lekeler” ifadelerine yer verildi…

TİHV
Türkiye İnsan Hakları Vakfı
2002
T Ü R K İ Y E
İNSAN HAKLARI RAPORU

2003 – Ankara

Türkiye İnsan Hakları Vakfı Yayınları (33)

Yayına Hazırlayan: Dokümantasyon Merkezi

Ankara, 2003

BULUŞ Tasarım ve Matbaacılık Hizmetleri, Ankara
Tel : (0.312) 222 44 06
Faks : (0.312) 222 44 07

ISBN 975-7217-40-9

Türkiye İnsan Hakları Vakfı, Türk Medeni Yasasına göre kurulmuş, hükümet dışı ve bağımsız bir kuruluştur.
Statüsü 30 Aralık 1990 tarihli ve 20741 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.


Türkiye İnsan Hakları Vakfı
Sokak No: 16/7 06440 Kızılay - ANKARA
Tel : 312 - 417 71 80 - 425 07 55• Faks : 312 - 425 45 52
E-mail : tihv@tr.net
web : www.tihv.org.tr

TİHV İSTANBUL TEMSİLCİLİĞİ
Hocazade Sokak No: 8 Sıraselviler Cad.
Beyoğlu-İSTANBUL
Tel : 212 - 249 30 92 • Faks : 212 - 251 71 29
E-mail: ihvist@turk.net
TİHV İZMİR TEMSİLCİLİĞİ
Mimar Sinan Cad. 1432. Sokak Eser Apt. No : 5/10
35230 Alsancak/İZMİR
Tel - Faks : 232 - 463 46 46 - 463 91 47
E-mail : tihvizm@turk.net
TİHV ADANA TEMSİLCİLİĞİ
Reşatbey Mah. Cumhuriyet Cad. Kasımoğlu Apt. No: 51/3-ADANA
Tel : 322 - 458 85 66 • Faks : 322 457 65 99
E-mail : tihv-adana@superonline.com
TİHV DİYARBAKIR TEMSİLCİLİĞİ
Mimar Sinan Cad. Binevş Apt. A Blok Daire: 2 - DİYARBAKIR
Tel : 412 - 228 26 61 • Faks : 412 - 228 24 76
E-mail : tihvdbakir@ttnet.net